İSTANBUL (AA) - TBMM'nin ev sahipliğinde İstanbul'da düzenlenen Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı Parlamenter Asamblesi (AGİT PA) 23. Sonbahar Genel Kurul Toplantısı, açılış oturumuyla başladı.
İstanbul'da bir otelde 'AGİT 50 Yaşında: Diyalog ve İşbirliği Yoluyla Çok Taraflılığın Canlandırılması' temasıyla yapılan toplantının açılışında, AGİT PA Başkanı Pere Joan Pons, AGİT PA Türk Grubu'nun Başkanlığını yürüten AK Parti Erzurum Milletvekili Selami Altınok, AGİT Genel Sekreteri Feridun Sinirlioğlu konuştu.
AGİT PA Başkanı Pons, 21. yüzyılın başlarında gelecek yılların daha fazla demokrasi, refah, daha güçlü ve çok taraflı bir küresel düzen getireceğine inanıldığını belirten Pons, 'Ama belli ki bu teşhisimizde yanılgıya uğramışız. Avrupa yeniden savaşın eşiğinde. Bunu Ukrayna'da görüyoruz ve yine ne yazık ki buraya çok da uzak olmayan Gazze'de görüyoruz.' ifadelerini kullandı.
Bu toplantı çerçevesinde iki gün boyunca parlamenterlerin dünyadaki çatışmaların çözümüne anlamlı bir şekilde nasıl katkı sağlayabileceğini tartışmayı umut ettiğini kaydeden Pons, 'Bu dönem ne hüzünlenme vakti ne de teslimiyet vakti. Bu dönem cesaret vakti, sorumlu liderlik vakti ve diyaloğa duyulan yenilenmiş bir inanç vakti.' değerlendirmesini yaptı.
Pons, AGİT olarak Avrupa'da barış ve güvene olan bağlılığın her zamankinden daha güçlü olduğunu ifade ederek, 'Bu taahhüt doğrultusunda, AGİT Parlamenter Asamblesinin Ukrayna'ya çocukların geri getirilmesine yönelik uluslararası koalisyona resmen katılacağını duyurmaktan da gurur duyuyorum.' dedi.
Ukrayna'nın her türlü müzakere masasında yer alması gerektiğini vurgulayan Pons, 'Ukrayna'nın geleceği barış ve özgürlük içerisinde, toprak bütünlüğünün korunduğu, hızla yeniden inşa sürecinin başladığı ve adil tazminat süreçlerine doğru ilerleyen bir gelecek olmalıdır.' ifadesini kullandı.
Pons, Gürcistan'daki tüm siyasi aktörlerle bir arada çalışarak, demokrasiyi ve diyaloğu güçlendirme yönündeki çalışmaların devam ettiğini ve Orta Asya ülkeleriyle parlamenter işbirliğinin daha da derinleştirilmesini umut ettiğini aktardı.
Gazze'deki katliamların sona erdirilmesi ve iki devletli bir çözümle birlikte barış yolunun açılmasına yönelik tutarlılıklarını sürdürdüklerine dikkati çeken Pons, Ermenistan ve Azerbaycan heyetlerini barış, diyalog ve uzlaşım yönünde attıkları adımlar için de tebrik etti.
- 'Avrupa'daki genel güvenlik mimarisi artık işlemiyor'
AGİT Genel Sekreteri Sinirlioğlu da 'AGİT'in kurulma sebebinin aslında uluslararası güvenlikte gemiyi yönlendirebilmekle alakalıdır. Maalesef bu gemiyi tam manasıyla dümeni kullanabilecek hale getirememiştir. AGİT tam teşekküllü bir örgüte dönüşememiştir. Eğer AGİT bugün tarihi görevini yerine getirecekse, bu dönüşümün tamamlanması gerekir. Bu bir şart kabul edilerek söz konusu kuruma hukuki kişilik kazandırılması gerekir.' değerlendirmesinde bulundu.
Ukrayna'daki savaş sona erdiğinde, ülkenin yeniden inşa sürecinde AGİT'in merkezi bir rol üstlenmesi gerektiğini belirten Sinirlioğlu, AGİT'in yeniden canlandırılması için diyalog, konvansiyonel silah kontrolü, çatışma yönetimi, seçim gözlemi, seçimlere destek ve işbirliğine dayalı güvenlik alanlarında reforma ihtiyaç olduğunu vurguladı.
Sinirlioğlu, Avrupa'daki genel güvenlik mimarisinin artık işlemediğine dikkati çekerek, kapsayıcı ve ileriye dönük bir diyaloğa duyulan ihtiyacın önemini vurguladı.
Uluslararası ilişkilerde diyaloğun kurulması için AGİT'in en önemli platformlardan biri olduğunu aktaran Sinirlioğlu, 'AGİT, kapsayıcılığı, meşruiyeti, deneyimi ve tarihsel hafızasıyla, diyaloğun ve işbirliğinin en zor zamanlarda bile mümkün olduğunu hatırlatmak ve göstermek için eşsizdir. Özellikle bu zor zamanlarda ihtiyacımız olan kurumdur AGİT. İnanıyorum ki ancak ve ancak bu şekilde herkes için kapsamlı güvenliği sağlayabiliriz.' diye konuştu.
- 'Filistin'de yaşanan insanlık dramı, hepimizin vicdanını derinden yaralamaktadır'
AGİT PA Türk Delegasyonu Başkanı Altınok da İstanbul'un, tarih boyunca farklı kültürlerin, dinlerin, diplomasinin ve barış arayışlarının simgesi olduğunu belirterek, AGİT'in 50. kuruluş yıl dönümünde diyaloğu bu şehirden yükseltmenin kendileri için anlamlı olduğunu dile getirdi.
İnsanlığın karşı karşıya kaldığı çatışmalar, insani krizler, göç hareketleri, dezenformasyon, iklim değişikliği gibi sınamaların ortak değerler etrafında birleşmenin hayati önemini bir kez daha gösterdiğini ifade eden Altınok, şunları söyledi:
'Özellikle Filistin'de yaşanan insanlık dramı, hepimizin vicdanını derinden yaralamaktadır. Bu sorun, AGİT'in kapsayıcı ve insani yaklaşımını ilham kaynağı yaparak barış, adalet ve insan onuru için hepimizin harekete geçmesinin zorunluluğunu bir kez daha ortaya koymaktadır. Aynı şekilde Rusya-Ukrayna Savaşı'nın ortaya çıkardığı insani nedenler, diyaloğun ve diplomatik çözüm arayışlarının önemini bir kez daha gözler önüne sermektedir.'
Altınok, parlamentoların halkların seslerini taşıyan, demokratik kurumların kalbi olduğunu vurgulayarak, AGİT PA'nın fikirlerin, halkların ve değerlerin buluştuğu en önemli zemin olduğunu söyledi.
AGİT'in 50 yıllık geçmişinin güvenliğin yalnız askeri önlemlerle değil, karşılıklı anlayış, ekonomik işbirliği, insan hakları ve temel özgürlüklerin korunmasıyla mümkün olacağını gösterdiğini belirten Altınok, şöyle konuştu:
'Bu çok boyutlu bir yaklaşım, asamblemizin gücünün temeli oluşturmaktadır. Bugün, yeni küresel sınamalarla karşı karşıya kaldığımız bir dönemde, bu değerleri yeniden hatırlamak ve sahiplenmek her zamankinden daha büyük bir önem taşımaktadır. Gerçekten İstanbul'daki toplantımızın AGİT'in 50 yıllık birikimiyle ileriye taşıyacak yeni fikirlerin, ortak vizyonların ve sonuç işbirliklerinin doğmasına vesile olacağına inanıyorum. Toplantımızda yapılacak tartışmalar sadece AGİT bölgesi için değil, güvenlik anlayışı açısından daha önemli katkılar sağlayacaktır.'