İSTANBUL (AA) - Şule Yüksel Şenler ile Malcolm X'in hak ve özgürlük mücadelesine ışık tutarak miraslarını yaşatmayı amaçlayan 'Yankılar' Sergisi, Atatürk Kültür Merkezi'nde (AKM) 27 Kasım'a kadar ziyaretçilerini bekliyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'ın onursal başkanı olduğu Şule Yüksel Şenler Vakfı ile 'The Malcolm X & Dr. Betty Shabazz Memorial and Educational Center' işbirliğiyle hayata geçirilen 'Yankılar' Sergisi, AKM'de sanatseverlerle buluştu.
AK Parti Grup Başkanvekili ve Vakfın Mütevelli Heyeti Başkanı Leyla Şahin Usta, serginin detaylarını AA muhabirine anlattı.
Şenler'in 1950'li ve 1960'lı yılların Türkiye'sinde kendi kimliğiyle var olma mücadelesi vermiş bir hanımefendi olduğunu kaydeden Usta, o dönemlerde başörtülü bir kadının toplumsal hayatta var olamadığını ifade etti.
Usta, Şenler'in kendi iç dönüşümüyle 'Ben, neden toplumsal hayatta yokum?' diyerek sorguladığını, bunun sonucunda ciddi mücadeleye girdiğini belirterek, 'Şenler, bu sorgulama sonucunda ciddi bir mücadeleye giren, fikirlerini kaleme alıp bunları gazetelerde, dergilerde yayımlayan ama yetmeyen, bunu bütün kitlelere kendisi anlatmak isteyen, mücadeleci ve kendi hayatını ortaya koymuş bir aktivist, fikir, düşünce ve edebiyat insanıdır.' diye konuştu.
Şenler'i herkesin Huzur Sokağı romanıyla tanıyıp bildiğini dile getiren Usta, 'Aslında sadece bir edebiyatçı, yazar değil aynı zamanda bir aktivist kimliğiyle var olmaya çalışmış, mücadele etmiş bir hanımefendidir.' dedi.
Usta, Şenler ile Malcolm X'nin yaşam mücadelesindeki benzerliklere dikkati çekerek, şöyle devam etti:
'Malcolm X de kendi kimliğiyle, rengiyle toplum içerisinde var olma mücadelesi vermiş bir beyefendi. Irkçılık üzerinden çok ciddi bir ayrımcılığa uğramış ve sadece kendi dönüşümü değil bütün toplumun değişim ve dönüşümü için hayatını ortaya koymuş bir isim. Birinci kesişim noktası burası diyebilirim. Hem Şule Yüksel Şenler'in kişisel dönüşüm ve topluma dair mücadelesi hem de Malcolm X'in kişisel dönüşüm ve değişime ve topluma dair bir mücadelesi var. İkincisi, ikisi de fikirleri ve düşünceleriyle topluma 'Hepimizin eşitlik ve adalet için bir şeyler yapmamız gerekir.' mesajını veren, bir çağrısı olan insanlar. Bu çağrı için de hayatlarını ortaya koymuşlar.'
Şule Yüksel Şenler'in dönemin şartlarında köy köy gezdiğini anlatan Usta, 'Serginin amacı da bu. Hem hayatlarını, biyografilerini ama aynı zamanda fikir ve düşünceleriyle ortaya koydukları çağrıyı, kendi kişisel özelliklerini birlikte sergilemek istedik. Şule Hanım'ın zarafeti ve hanımefendiliğiyle ortaya koyduğu cesaretle, Malcolm X'in herkese meydan okuyan ateşli cesaretiyle kesişen noktalar var. Bunları sergilemek istedik.' diye konuştu.
Usta, serginin interaktif olduğunu, iki ismin de kendilerine çizdikleri yol, söyledikleri cümleler ve seslerin alanda mevcut bulunduğunu, ziyaretçilerin duygu ve düşüncelerini verebilecekleri yazı alanı oluşturduklarını anlattı.
Her ikisinin görüşlerinden ve düşüncelerinden oluşan manifestolarını kendi sesleriyle verdiklerini, gelenlerin o ses odasında onların yankısını duymasını istediklerini dile getiren Usta, ziyaretçilerin duygularını da kayda alabilecekleri kürsü oluşturduklarını belirtti.
- 'Sayın Cumhurbaşkanı'mızın hem de Şenler'in vermiş olduğu mücadele kesişmiş durumda'
Usta, dünyada hala adaletsizlik, eşitsizlik ve ırkçılık hatta soykırım yaşandığının altını çizerek, sergide insanların, Şenler ve Malcolm X'in bıraktığı mirasla harekete geçmesini amaçladıklarını kaydetti.
Şenler'in hem Emine Erdoğan hem de Cumhurbaşkanı Erdoğan için önemli bir isim olduğunun altını çizen Usta, 'Şule Hanım, genç kızlık yıllarında Emine Hanım'la birlikte İdealist Hanımlar Derneği kurmuşlar, orada aktif çalışmışlar. Sonra Emine Hanım ile Sayın Cumhurbaşkanı'mızın evliliklerine vesile olmuş bir hanımefendi. Hem Sayın Cumhurbaşkanı'mızın hem de Şenler'in vermiş olduğu mücadele kesişmiş durumda. Şule Yüksel Şenler, dönemin cumhurbaşkanı tarafından yazdığı yazıdan dolayı hapse atılmışken vefatında tabutu Sayın Cumhurbaşkanı'mızın omuzlarında taşınmış, bu değeri görmüş bir hanımefendidir. Bu sergiyi daha da anlamlandırmak, Şule Hanım'ın mirasına sahip çıktıklarını göstermek için bugün burada şeref konuğumuz olacaklar.' ifadelerini kullandı.
Serginin ilk ayağını Malcolm X'in kızı İlyasah Shabazz ile New York'ta açtıklarını anlatan Usta, 'Hedefimiz, dünya kamuoyunda bir ses getirmek. Bu adaletsizlik ve eşitsizlik için dünya artık ayağa kalksın istiyoruz.' dedi.
- Sergiden detaylar
'Yankılar' Sergisi, geleneksel biyografi anlatımının ötesine geçerek Doğu ile Batı ve inanç ile direniş arasında diyalog kuruyor.
Serginin merkezinde yer alan 'yankı' kavramı sadece sesin tekrarı değil devamlılığın, yansımanın ve dönüşümün estetik simgesi olarak ele alınıyor.
Ziyaretçiler, kelimelerin ve inançların sınırları aşarak nasıl ortak adalet çağrısına dönüştüğünü deneyimlemeye davet ediliyor.
Dört tematik bölümden oluşan serginin 'Malcolm'un Yolu - Şule'nin Yolu' bölümünde iki ismin 1960'lı yıllardaki eş zamanlı hayat kesitleri ve dönüşüm yolculukları, dönemin ruhunu yansıtan siyah-beyaz fotoğraflarla sunuluyor.
'Malcolm'un Ateşi - Şule'nin Işığı' bölümünde yapay zeka teknolojisiyle yeniden üretilen sesler, ortak manifestoyu seslendirerek mekansal yankı oluşturuyor.
'Çağrı' bölümünde aynı açıya sahip iki hitap fotoğrafı üst üste bindiriliyor. İzleyicinin konumuna göre görüntü dönüşerek bir açıdan Şule Yüksel Şenler, diğerinden Malcolm X görünür hale getiriliyor.
'Malcolm'un Kalbi - Şule'nin Aklı' bölümündeki mektuplar, notlar ve eskizler ise iki figürün iç dünyasını açığa çıkarıyor. Ziyaretçiler, bu ortak mirasa kendi mektuplarını ekleyerek katılım sağlayabiliyor.
İlk etabı 29 Mart'ta New York'taki BM Genel Merkezi'nde açılan serginin ikinci etabı, AKM'de 27 Kasım'a kadar ziyaret edilebilecek.