TBMM (AA) - 'Terörsüz Türkiye' hedefi doğrultusunda TBMM'de kurulan Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu, TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş başkanlığında toplandı.
Kurtulmuş, TBMM Tören Salonu'nda gerçekleştirilen 18. toplantının açılışında yaptığı konuşmada, 5 Ağustos'tan bu yana süren titiz ve gayretli çalışmalarla 17 oturumda konuyla ilgili görüşü olan Türkiye'deki bütün çevreleri, kanaat sahiplerini dinleme imkanı bulduklarını söyledi.
Dinlemelerin her birinin komisyon üyelerinden ve partilerden gelen teklifler doğrultusunda gerçekleştirildiğini belirten Kurtulmuş, 'Şimdi bu toplantıda, bundan sonraki sürece ilişkin, artık herhalde çok fazla toplanacağımız bir durum kalmadı, bundan sonraki süreçte özellikle geçtiğimiz 17 toplantıda ele alınan her birisi fevkalade hayati önemi haiz olan, gerek bakanlarımızın gerek MİT Başkanımızın bize yaptıkları bilgilendirmeler çerçevesinde o konuların ele alınması, bundan sonraki sürece ilişkin bazı konuların açık bir şekilde burada net bir şekilde konuşulabilmesi, atılacak adımların konuşulabilmesi bakımından bundan sonra toplantının kapalı oturum şeklinde yapılmasını oylarınıza sunacağım ve kapalı oturum şeklinde devam edeceğiz.' ifadelerini kullandı.
TBMM Başkanı Kurtulmuş, daha sonra komisyon üyelerine söz verdi.
- Emir: 'Bu konu, bir teknik kişinin dinlenmesi gibi değerlendirilemez'
CHP Grup Başkanvekili Murat Emir, MİT Başkanı, Milli Savunma, İçişleri ve Dışişleri bakanlarının görüşlerini ve bilgilerini kendileriyle paylaştıkları toplantıların, 'devletin güvenliğiyle ilgili önemli ve zaman zaman gizli kalması gereken bilgiler verilir anlayışı' çerçevesinde kapalı yapılmasını desteklediklerini belirtti.
'İmralı'ya gidişin konuşulacağı bir toplantının kapalı ve milletimizden gizlenerek yapılmasını doğru bulmadığımızı ifade etmek isterim.' diyen Emir, 'Eğer böyle bir ziyaret gerçekleştirilecekse bunu, bugüne kadarki komisyona davet edilen kişilerin olağan bir şekilde davet edilmesi gibi değerlendirmek olanaksızdır. Bir heyetin, anlaşılıyor ki 5 kişilik bir heyetin eğer bir ziyaret yapması planlanıyorsa bunun da mutlaka yine yönergemiz gereğince oylamayla yapılması gerekir.' ifadelerini kullandı.
Meselenin Meclis çatısı altında kurulacak bir komisyon marifetiyle milletten bir şey saklanmadan, şeffaflıkla konuşulması ve çözümü fikrinin sahibi olduklarını söyleyen Emir, 'Bundan sonra da terörsüz ve demokratik Türkiye'yi inşa etmenin kararlılığıyla milletimize karşı sorumluluğumuzun gereği olarak komisyonda olacağız.' diye konuştu.
'Çözüm üretilmesi gerekirken tüm meselenin İmralı'ya gidip gitmeme konusuna sıkıştırılmasına milletimizin rızası yoktur.' diyen Emir, sözlerini şöyle sürdürdü:
'Elbette sürece katkı verecek her görüş kıymetlidir. Bu amaçla devlet yetkilileri İmralı ile zaten görüşmekte, milletvekillerinden oluşan bir heyet de adaya gidip gelmektedir. Komisyonumuzda 11 partiden 51 milletvekili bulunmaktadır ama komisyonumuzun Başkanı bile olmadan sadece 5 milletvekilinin Ada'ya gitmesi yerine teknolojik imkanlardan yararlanarak daha kolay, daha katılımcı ve daha tartışmasız bir sürecin yönetilmesi mümkündür. Bu doğrultuda AK Parti başta olmak üzere diğer partilerin kararıyla İmralı Adası'na gidecek komisyon heyetine partimizden üye vermeyi doğru bulmuyoruz.'
Emir, komisyon toplantısının kapalı yapılmasına ilişkin oylamada 'hayır' oyu vereceklerini belirtti.
-Yıldız: 'MHP olarak Türk milletinden gizleyeceğimiz hiçbir şey yoktur'
MHP Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Feti Yıldız, komisyonun, terörü ülke gündeminden tamamen çıkarmak, toplumsal bütünleşmenin güçlendirilmesi, milli birlik ve beraberliğin pekiştirilmesi, özgürlük, demokrasi ve hukuk alanlarında çalışma yapmak için kurulduğunu hatırlattı.
Komisyonun birinci görevinin terör mağdurlarını, bu işten yüreği yanmış anneleri ve bölgede mağdur olmuş insanları dinlemek olduğunu dile getiren Yıldız, bugüne kadar şehit yakınları ve gaziler başta olmak üzere terörden doğrudan etkilenen kesimlerin, baro başkanları ve STK'lerin dinlendiğini anımsattı. Bir yandan da çatışma çözüm alanında çalışma yapan akademisyenlerin, uzmanların sürecin yapıcı, sağlıklı ve kalıcı şekilde yönetilmesine yönelik olarak önerilerini dile getirdiğini ifade eden Yıldız, yıllardır Türkiye'de ocaklara ateşlerin düştüğünü, annelerin yüreklerinin dağlandığını söyledi.
'Bu sorun mutlak şekilde çözülmelidir.' diyen Yıldız, Türkiye'nin terörle mücadelesini anlattı. Yıldız, terörün sadece güvenlik ve ekonomik alanda değil sosyal adalet ve toplumsal eşitlik alanlarında da sistematik etkiler yarattığını dile getirdi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın büyük bir siyasi irade ortaya koyduğunu, güvenlik, hukuk ve sosyoekonomik alanlarda en kapsamlı adımların atılmasını sağladığını belirten Yıldız, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin başlattığı 'Terörsüz Türkiye' hedefinin de kamuoyunda büyük destek bulduğunu kaydetti.
Feti Yıldız, Bahçeli'nin MHP TBMM Grup Toplantısı'nda İmralı ziyaretine ilişkin sözlerini anımsatarak tam da bu noktada olduklarını söyledi. Yıldız, şöyle konuştu:
'Gazeteci Elif Çakır'ın yazılarında belirttiği, komisyon üyesi arkadaşımız Mehmet Emin Ekmen Bey'in konuşmalarında değindiği gibi liderimiz Sayın Devlet Bahçeli, elinde balyozla ülkemizin Berlin duvarlarını yıkmaktadır. Barışı bloke eden ne varsa balyozu oraya vurmaktadır. İmralı Adası'na gidilip gidilmemesi konusunda, komisyonumuzda oylama yapılmalıdır. Komisyon çalışmalarının usul ve esasları bellidir. Bu 6. maddede açıkça yazılıdır. Buna göre, kanun teklifi hazırlanmasına ilişkin kararlar, üye tam sayısının 5'te 3 çoğunluğuyla, diğer hususlar da toplantıya katılanların salt çoğunluğudur.. Bu oylamanın kapalı yapılmasından yana olduğumuzu yineliyorum. Eğer arkadaşlar açık yapılması yönünde de irade kullanırlarsa buna da sonuna kadar saygı duyarız. MHP olarak toplumdan, Türk milletinden gizleyeceğimiz hiçbir şey yoktur.'
- Şık: 'Meselenin tüm taraflarıyla görüşülmesi doğru ve ilerletici olacaktır'
Türkiye İşçi Partisi (TİP) İstanbul Milletvekili Ahmet Şık, 'Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin, Anayasa Mahkemesinin kararlarının uygulanmadığı bir yerde hangi partinin İmralı Adası'nda Abdullah Öcalan'la görüşüp görüşmeyeceğinin çok tali kaldığını düşünüyorum. Elbette ki görüşülmeli. Meselenin tüm taraflarıyla görüşülmesi doğru ve ilerletici olacaktır.' ifadelerini kullandı.
Yeni Yol Partisi Grup Başkanı Bülent Kaya, komisyonun bugünkü toplantısının açık olması gerektiğini söyledi.
Kaya, komisyonun bugüne kadarki toplantılarında birçok kişinin dinlendiğini anımsatarak, bugün amaçtan ziyade araçta bir ısrar ve kilitlenme olduğunu söyledi. Kaya, şu değerlendirmelerde bulundu:
'Burada bilgisine başvurulmasında fayda görülen herkesin 51 kişi tarafından dinlenip bilgi sahibi olunarak rapor hazırlanmasının çok daha faydalı olacağını düşündük. Dolayısıyla alternatif yolları da konuşmamız gerektiğini ifade ediyoruz. Şayet komisyon, aksi kanaatle bir alt komisyon kurularak veyahut temsilcilerden oluşan bir komisyon kurarak buraya fiziken gelme imkanı olmayan kişilerin dinlenmesine karar verilecekse, onların da tam bir tutanak altına alınıp, daha sonra buradaki 51 milletvekili arkadaşımızla hiç sansüre uğratılmadan paylaşılarak onların da en azından bu süreçteki komisyon üyeliklerinin hakkını vermesini temin etmesi gerektiğini düşünüyoruz.'
- Aksakal: 'SEGBİS aracılığıyla tüm komisyon üyelerinin önünde gerçekleştirilebilir'
DSP Genel Başkanı Önder Aksakal, DSP olarak 1999 yılında Bülent Ecevit başbakanlığında 66 milletvekili ile tek başına kurulan 56. hükümet döneminde PKK elebaşının yakalanarak bağımsız yargıya teslim edildiğini anımsatarak şunları kaydetti:
'Esasen ne söyleyecekse hepsinin o tarihteki mahkeme tutanaklarında var olduğuna inanmaktayız. Ancak, bu şahsın aradan geçen 25 yıldan sonra değişen ve farklılaşan görüşleri de olabilir anlayışıyla yeniden dinlenmesi taleplerini de saygıyla karşılıyoruz ama bunun komisyon üyelerinden birkaç tanesinin İmralı'ya gitmesi şeklinde sağlanması, en başta bu sürecin ruhuna ve özüne aykırı olarak gitmeyen komisyon üyelerinin anlatılacakları doğrudan öğrenmek şeklinde değil, üçüncü kişilerin anlatımı ya da yazılacak tutanak metinlerinden vakıf olmaları şeklinde sonuçlanacak.'
Komisyonda bugüne kadar bir kişinin dinlenmesi konusunda oylama yapılmadığını anımsatan Aksakal, 'Herhangi bir tartışma veya oylamaya gerek duyulmadan bu kişinin dinleme işlemi Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi (SEGBİS) aracılığıyla tüm komisyon üyelerinin önünde gerçekleştirilebilir. Bu durumda hem devletin manevi şahsında hem de Meclisimizde temsil edilen siyasi partilerimizi destekleyen halk tabanında oluşabilecek rahatsızlığın önüne de geçmiş olur.' diye konuştu.
- Koçyiğit: 'Gidelim, birinci elden muhatabına soralım'
DEM Parti Grup Başkanvekili Gülüstan Kılıç Koçyiğit, meselenin 'siyaset üstü' olduğunu belirterek, 'Onun için siyaset üstü bir meseleye, siyaset üstü yaklaşmak ve güncel meseleleri geride bırakmak zorunluluğundayız.' dedi.
Komisyonun kurulmasının önemine işaret eden Koçyiğit, 'Komisyonumuz, bütün bu gerçekleri ıskalayacak mı yoksa bu gerçeklik ışığında gerçekten elini taşın altına koyacak mı? Gidelim, birinci elden muhatabına soralım, ne düşünüyor, bundan sonrası için nasıl bir çağrı yapacak, bundan sonrası için çözüme dair neler düşünüyor? Bunları konuşalım ve gelip artık hangi yöntemse bunu da bütün komisyonun bilgisine sunalım.' ifadelerini kullandı.
'PKK elebaşı Abdullah Öcalan'ı dinlemeden bu sürecin ilerlemesinin, derinleşmesinin mümkün olmadığını' söyleyen Koçyiğit, 'Bu büyük bir eksiklik olacaktır.' diye konuştu.
Barıştan yana olduklarını belirten Koçyiğit, 'Oylamanın açık, gizli, kapalı olmasının bizim açımızdan hiçbir hükmü yoktur. Biz bütünlük olarak Ada'ya gidilmesi, Öcalan'ın dinlenmesi gerektiğini düşünüyoruz.' sözlerini sarf etti.
EMEP İstanbul Milletvekili İskender Bayhan, çatışmasızlığın, silahların susmasının, operasyonların durmasının ve barışın tesisinin kalıcı hale getirilmesi için her adımın önemli olduğunu vurguladı.
'Mutlaka Komisyon, grubu olan partilerin temsilcilerinin olduğu bir heyetle İmralı'ya gitmelidir, grubu olamayan partiler de kendi isteklerine göre katılabilmelidir.' diyen Bayhan, İmralı'da yapılacak görüşmenin tutanaklarının kamuoyuyla paylaşılması gerektiğini belirtti.
- Yapıcıoğlu: 'Neden komisyon üyelerinin de soru sorabileceği bir formül olmasın?
HÜDA PAR Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu, terör ve şiddetin sona erdirilmesi konusunda bir tereddüt olmadığını; bu sorunun çözülmesi ve milletçe dayanışma içerisinde olunması gerektiğinin tartışma dışı olduğunu vurguladı.
Yapıcıoğlu, 'Neden komisyon üyelerinin de soru sorabileceği bir formül olmasın? SEGBİS yönetimi gibi. Mesela görüntülü bağlantı kurarak Abdullah Öcalan dinlenebilir ve komisyon üyelerinin de soru sorması mümkün hale getirebilir.' dedi.
Demokrat Parti (DP) İzmir Milletvekili Haydar Altıntaş, komisyonda İmralı Adası'na gidilmesinin konuşulacağını söyleyerek, 'Umarım bu ziyaret millet vicdanını yeniden kanatacak birtakım olaylara vesile olmaz.' ifadesini kullandı.
Söz konusu ziyarette neyin konuşulacağını soran Altıntaş, 'Neyi söylemek istiyor da söyleyemiyor? İmralı'da yeni bir anlaşma masası mı kuracağız yoksa Öcalan'a ve PKK'ya yeni bir meşruiyet kazandırma hesabı içerisinde miyiz?' sözlerini sarf etti.
Altıntaş, komisyonda söz konusu ziyarete yönelik bir oylama yapılması halinde bunun açık olarak gerçekleştirilmesi gerektiğini söyledi.
Komisyonda yapılan oylamada, 18. toplantının kapalı olarak devam etmesi yönünde karar alındı. TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, toplantıya ara verdi.
Öte yandan ara sırasında salondan ayrılan CHP'li komisyon üyeleri tekrar salona dönmedi.