BEYRUT (AA) - VESİM SEYFEDDİN - Birleşmiş Milletler (BM) Lübnan Geçici Barış Gücü (UNIFIL) Sözcüsü Danny Al-Ghafri, İsrail'in Lübnan'ın güneyinden tamamen çekilmesi gerektiğini belirterek, UNIFIL ile Lübnan ordusu arasındaki 'stratejik ortaklığın' ülkedeki silahların devlet tekeline alınmasına katkı sağlama rolüne dikkati çekti.
AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Ghafri, İsrail'in UNIFIL güçlerine yönelik saldırılarının 'kabul edilemez' olduğunu, bunun uluslararası hukuk ile BM Güvenlik Konseyi'nin 1701 sayılı kararını ihlal ettiğini söyledi.
Ghafri, İsrail'in UNIFIL güçlerine yönelik son saldırılarının 27 Kasım 2024'te İsrail ile Lübnan arasında ilan edilen ateşkesten bu yana 'en tehlikeli saldırılardan biri' olduğunu ifade etti.
- Stratejik ortaklık
Lübnan'da silahların devletin tekeline alınması planına UNIFIL'in de katkı sağlayacağını belirten Ghafri, Lübnan ordusunun Litani Nehri'nin güneyi olan UNIFIL'in görev bölgesinde BMGK'nın 1701 sayılı kararının uygulanması konusunda UNIFIL'in stratejik ortağı olduğunu' ifade etti.
Ghafri, Lübnan ordusunun ateşkesten bu yana Litani Nehri'nin güneyinde başarılı bir çalışma yürüttüğünü söyleyerek, 'UNIFIL'in temel görevi Lübnan ordusuna destek olmaktır, bunu sürdüreceğiz. UNIFIL'in tüm imkanları, mevcut koordinasyon üzerinden Lübnan ordusunun kullanımına açıktır.' dedi.
İsrail ordusunun ateşkese yönelik ihlalleri ve Lübnan'ın güneyindeki 5 noktada işgalini sürdürmesine ilişkin Ghafri, 'Lübnan ordusunun, İsrail'in varlığını sürdürdüğü bölgeler hariç Litani'nin güneyindeki çoğu bölgeye konuşlandığını gördük. Dolayısıyla, Lübnan ordusunun bölgeyi tam olarak kontrol edebilmesi için İsrail ordusunun çekilmesi gerekiyor.' ifadelerini kullandı.
- Lübnan'n güneyinde 300'den fazla gizli silah deposu
Ghafri, UNIFIL ve Lübnan ordusu arasındaki işbirliğine dikkati çekerek, iki gücün yüzlerce terk edilmiş silah deposu bulduğunu hatırlattı.
UNIFIL Sözcüsü, '22 Ekim 2024'ten bu yana Litani Nehri'nin güneyindeki bölgede 300'den fazla gizli silah deposu bulundu. Bunlar Lübnan ordusuna teslim edildi, onlar da bunları ya bölgeden çıkardı veya imha etti.' diye konuştu.
- Son İsrail saldırısı ateşkesten bu yana en tehlikeli saldırılardan biri
İsrail ordusuna ait bir dronun 3 Eylül'de Lübnan'ın güneyindeki UNIFIL güçleri yakınına 4 el bombası atmasına ilişkin Ghafri, bu saldırının ateşkesin ilan edilmesinden bu yana gerçekleşen 'en tehlikeli saldırılardan biri' olduğunu ve BMGK'nin 1701 sayılı kararı uyarınca UNIFIL güçlerinin verilen görevlerini getirmesinde hareket özgürlüğünü doğrudan etkilediğini söyledi.
Ghafri, 'Saldırı, UNIFIL güçlerinin BM merkezine giden yoldaki engelleri kaldırması sırasında meydana geldi. İsrail dronları, UNIFIL askerlerinin ve araçlarının yakınlarına el bombaları atarak güvenliklerini tehlikeye attı.' şeklinde konuştu.
UNIFIL Sözcüsü, 'UNIFIL güçlerine yönelik saldırılar kabul edilemez ve uluslararası hukuk ile BMGK'nin 1701 sayılı kararının ihlalidir. Tüm taraflar bu eylemleri derhal durdurmalıdır.' şeklinde konuştu.
- İsrail'in işgal ettiği noktalardan çekilmesi
BMGK, 28 Ağustos'ta, genellikle her yıl ağustos ayı sonunda yapılan ve oturumda, UNIFIL'in görev süresinin 2026 yılı sonuna kadar 'son kez uzatılmasını' oybirliğiyle kabul etti.
Ghafri, BM kararlarına değinerek, İsrail ordusunun işgalini sürdürdüğü 5 noktadan çekilmesi ve BMGK'nin 1701 sayılı kararına bağlı kalması gerektiğini aktardı.
UNIFIL Sözcüsü, BMGK'nin 28 Ağustos'ta aldığı karara göre, UNIFIL'in faaliyetlerinin 31 Aralık 2026'dan sonra sona ereceğini aktardı.
Söz konusu karara ilişkin Ghafri, 'UNIFIL'den 1701 sayılı kararı kapsamında kendisine verilen görevleri tamamlaması, yani bu kararın uygulanmasında iki tarafa da yardımcı olması ve Lübnan ordusunun ülkenin güneyinde yeniden konuşlanmasına destek olmaya devam etmesi talep edildi.' dedi.
Lübnan ve İsrail arasında UNIFIL'in düzenlemesiyle gerçekleştirilen üçlü görüşmelerin akıbetine ilişkin Gafri, bu görüşmelerin Ekim 2023'te saldırıların başlamasıyla askıya alındığını, bunun yerine ABD, Fransa, Lübnan, İsrail ve UNIFIL'in katıldığı 5'li görüşmelerin yapıldığını ifade etti.
Ghafri, UNIFIL'in insani misyonunun bulunmamasına rağmen görev yaptıkları bölgede barışı korumanın yanı sıra bu konuda da önemli bir rol üstlendiklerini söyledi.
UNIFIL'in Lübnan'ın güneyinde kalkınma projeleri yürüttüğünü aktaran Ghafri, UNIFIL'e asker gönderen ülkelerin taburları aracılığıyla sağladığı projelerin de bulunduğunu, insani yardım ve tıbbi yardım gibi çeşitli desteklerin sağlandığını aktardı.
Ghafri, Lübnan'ın güneyine işaret ederek 'Bugün bölge, savaştan zarar gören yerlerde yaşayanların evlerine güvenli bir şekilde geri dönebilmelerini sağlayacak kalkınma projelerine her zamankinden daha fazla ihtiyaç duymaktadır.' şeklinde sözlerini bitirdi.
- Hizbullah'ın silahsızlandırılması
ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, 19 Haziran'da Beyrut yönetimine, 'ülkedeki tüm silahların yalnızca devletin denetiminde toplanmasının öncelikli hedef olarak belirlendiği' ABD önerisini sunmuştu.
Lübnan'da silahların devletin tekeline alınması gündemiyle 5 Ağustos'ta toplanan Bakanlar Kurulu, orduya 'silahların yıl sonuna kadar toplanmasına dair bir plan hazırlama' görevi vermişti.
Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım, yaptığı açıklamalarda, Hizbullah'ın, silahlarını ancak İsrail'in Lübnan topraklarından çekilmesi, saldırılarını durdurması, Lübnanlı esirlerin serbest bırakılması ve yeniden imar sürecinin başlaması halinde teslim edeceğini vurgulamıştı.
İsrail ordusu, Lübnan'ın güneyinden kısmi olarak çekilse de son çatışmalarda ele geçirdiği 5 stratejik tepedeki işgalini sürdürüyor.
- UNIFIL'in kuruluşu ve 1701 sayılı karar
Lübnan'da iç savaşın başlamasının ardından İsrail, 1978'de Lübnan topraklarına girdi ve Güney Lübnan'ı işgal etti. Aynı yıl Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), İsrail'e kuvvetlerini Lübnan'dan çekmesi için çağrı yaptı.
BMGK, Lübnan'ın isteği üzerine İsrail kuvvetlerinin çekilmesini doğrulamak, barışı ve güvenliği yeniden sağlamak ve Lübnan hükümetinin ülkenin güneyi üzerindeki otoritesini yeniden tesis etmesine destek amacıyla 19 Mart 1978'de UNIFIL'i kurdu.
BMGK, Lübnan ile İsrail arasında 12 Temmuz 2006'da başlayan şiddetli savaşa son verilmesi çağrısında bulunan 1701 sayılı kararı 11 Ağustos 2006'da oybirliğiyle kabul etmişti.
BM Güvenlik Konseyi'nin 1701 sayılı kararı, İsrail'in Mavi Hat'tın gerisine çekilmesini ve bu hat ile Lübnan'daki Litani Nehri arasındaki bölgenin silahsızlandırılmasını, burada sadece Lübnan ordusu ve UNIFIL'e ait silah ve askeri araç-gerecin bulundurulmasını öngörüyor.