ANKARA (AA) - Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 'Terörsüz Türkiye sürecinde hamdolsun sorun, sıkıntı görünmüyor. Gelişmeler güzel, olumlu istikamette devam ediyor. Birkaç çatlak sese rağmen, verilen mesajlar gayet makul, müspet ve yapıcı.' dedi.
Erdoğan, 28 Mayıs Azerbaycan'ın Bağımsızlık Günü dolayısıyla gittiği Azerbaycan'ın Laçın şehrindeki temaslarının ardından yurda dönüşünde uçakta gazetecilere açıklamalarda bulundu, soruları yanıtladı.
30 yıllık işgalin ardından özgürlüğüne kavuşan Karabağ'ı bir kez daha görmekten duyduğu memnuniyeti dile getiren Erdoğan, ziyaret vesilesiyle Laçın Havalimanı'nın açılışını Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile gerçekleştirdiklerini hatırlattı.
Fuzuli ve Zengilan Havalimanlarını da Aliyev ile açtıklarını anımsatan Erdoğan, 'İşgalden kurtarıldıktan sonra Azerbaycan'ın, Karabağ'ın her köşesinde kalkınma ve imar seferberliğini tüm hızıyla devam ettirdiğini görüyoruz. Bu imar çalışmalarına ülkemizden birçok şirketin katkıda bulunması bizler için ayrı bir övünç kaynağıdır. Nitekim Laçın Havalimanı'nın yapımında da 10'u aşkın firmamız görev aldı.' ifadelerini kullandı.
Erdoğan, ziyaret kapsamında ayrıca liderler düzeyindeki ilk toplantısını 2024'te yaptıkları Türkiye, Azerbaycan ve Pakistan bölgesel istişare mekanizmasının ikinci zirvesini Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif'in katılımıyla gerçekleştirdiklerini söyledi.
Heyetteki bakanların da muhataplarıyla bir araya gelerek ülkelerin ortak gündemlerindeki konuları ele aldığını aktaran Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti:
'Malumunuz hem Azerbaycan hem de Pakistan'la her düzeyde yoğun temas ve işbirliğimiz bulunuyor. İlham Aliyev kardeşimle geçtiğimiz günlerde Avrupa Siyasi Topluluğu Zirvesi ve Türk Devletleri Teşkilatı Gayriresmi Zirvesi sırasında bir araya gelmiştik. Pakistan Başbakanı Sayın Şahbaz Şerif'i de geçtiğimiz hafta sonu İstanbul'da ağırlamıştık. Kendileriyle istişarelerimizde ikili mevzuların yanı sıra bilhassa üç ülkeyi ilgilendiren bölgesel gelişmeler hakkında fikir teatisinde bulunduk. Ticaret, yatırımlar, enerji işbirliği, gıda güvenliği ve Hazar geçişli doğu-batı-orta koridoru gibi konuları değerlendirdik. Bu vesileyle şunu da ifade etmek istiyorum, Azerbaycan'ın işgalden kurtardığı topraklarında yeniden imar ve kalkınma faaliyetlerini güçlü şekilde destekliyoruz.
Yıllardır çekilen acıların bir daha yaşanmaması ve Güney Kafkasya'da istikrar, barış ve refahın tesisine büyük önem veriyoruz. Azerbaycan ile Ermenistan arasında atılan adımları memnuniyetle karşılıyoruz. Barış anlaşması metni üzerinde uzlaşıya varılmasını da istikrar yolunda mühim bir gelişme olarak görüyoruz. Bu sürecin mümkün olan en yakın zamanda nihayete erdirilmesini arzu ediyoruz. Savaşın muzafferi olan can Azerbaycan'ın bölgede barışın da mimarı olarak öne çıktığını görüyoruz.'
- 'Pakistan ile Hindistan'ın ateşkesini memnuniyetle karşıladık'
Pakistan ile Hindistan arasında yaşanan gerilimde ateşkes kararı alınmasını memnuniyetle karşıladıklarını belirten Erdoğan, süreç boyunca sergiledikleri serinkanlılık ve basiretli tutum dolayısıyla Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif ve Pakistan makamlarını kutladı.
İki taraf arasında doğrudan ve sağlıklı bir diyaloğun tesisi için ateşkesin sunduğu fırsattan azami ölçüde yararlanılması gerektiğine işaret eden Erdoğan, 'Güney Asya'da istikrarın sürdürülebilir hale gelmesi noktasında taraflar arzu ettiği takdirde üzerimize düşen ne varsa yapmaktan geri durmayız. Azerbaycan ziyaretimizin hayırlara vesile olmasını diliyor, bölgesel istikrar ve refaha katkıda bulunmasını temenni ediyorum.' dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, şahsına ve heyetine gösterilen misafirperverlik için Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev başta olmak üzere tüm Azerbaycan halkına teşekkür ederek, Azerbaycan'ın 28 Mayıs Bağımsızlık Günü'nü kutladı.
- 'Bölgede işgal yıllarında insanlar çok acılar çekti'
Bir gazetecinin, Türkiye-Azerbaycan-Pakistan Üçlü Zirvesi ve Uluslararası Laçın Havalimanı'nın açılmasının, bölgedeki işbirlikleri açısından önemini ve hangi alanlarda bunların ilerleyeceğini sorması üzerine Erdoğan, şu yanıtı verdi:
'Bu bölgede işgal yıllarında insanlar çok acılar çekti. Artık o kötü günler geride kaldı. Laçın bölgesi Karabağ'daki yeniden yapılanma sürecinde ulaşım ve lojistik altyapının güçlendirilmesi için kilit konumda yer alıyor. Laçın Havalimanı, bölgesinin kalkınmasını hızlandırması bakımından çok önemli. Turizm ve ticaret imkanları bu uluslararası havalimanıyla gelişecek. Uluslararası yatırımcılar da artık bölgeye erişim sorunu yaşamayacak. Savaş ve işgalin izleri hızla bu bölgeden silinecek. Karabağ'da normalleşme sürecinin simgelerinden biri olan bu adım, bölgenin istikrarına hizmet etmesi bakımından ayrıca büyük önem taşıyor. Havalimanı, bölgenin ulaşım altyapısını da bir başka seviyeye taşıyacaktır. Bölgeyi dünyaya bağlayacak bu havalimanı, inanıyorum ki Laçın ve çevresini müreffeh bir geleceğe de hazırlayacaktır. Havalimanının sadece bulunduğu bölgenin değil, Azerbaycan'ın tamamının potansiyelini yani içeride bir hareketlenmeyi de getirecektir. Bu altyapı yatırımları barışa giden yolu da açacaktır. Türkiye ve Azerbaycan olarak birçok alanda işbirlikleri geliştiriyoruz özellikle savunma, enerji tarım ve hayvancılık alanlarını stratejik görüyoruz.'
Erdoğan, gıdada tam bağımsızlığın bir milli güvenlik konusu olduğuna işaret ederek, 'Gerek salgın gerek su savaşları ve bölgesel krizler, arz güvenliğinin önemini bir kez daha tüm dünyaya gösterdi. Biz de Türkiye'yi bir üretim üssü yapmak için var gücümüzle çalışıyoruz.' diye konuştu.
Azerbaycan ile gıda arz güvenliği konusunda çok daha sıkı işbirlikleri yapmak istediklerini dile getiren Erdoğan, 'Öyle zannediyorum ki bu işbirliği Türk Devletleri Teşkilatı üyesi diğer kardeş ülkelerimiz için de adeta bir işaret fişeği olacaktır. Arz fazlamız olan ürünlerde kardeş ülkeleri önceleyeceğiz. Hep birlikte daha çok üretip, daha çok paylaşarak yarınlara daha sağlam yürüyeceğiz.' ifadelerini kullandı.
- 'Azerbaycan-Ermenistan barışının ufukta görünmesinden memnunuz'
Kafkasya'da Azerbaycan-Ermenistan barışı hatırlatılarak, sürecin ve Zengezur Koridoru'nun hangi aşamada olduğu, İran'ın bu aşamada buraya bir bariyerinin olup olmadığı ve 'Laçın Koridoru'nun açılma ihtimaline ilişkin soruya Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyle cevap verdi:
'Biz artık Güney Kafkasya'da çatışmayı değil, huzuru ve barışı görmek istiyoruz. Bölgede sağlanacak kalıcı barış herkese kazandıracaktır. Bizler Azerbaycan-Ermenistan arasında bir barışın ufukta görünmesinden memnunuz. Bu süreci yakından takip ediyoruz. Gereken katkıyı da sunuyoruz. Sağlanacak barış, Azerbaycan-Ermenistan ve ülkemiz için de değerli olacaktır. Biz de Ermenistan ile dikkatli bir normalleşme sürecini yaşıyoruz. Hem barış hem normalleşme sağlandığında, ülkelerimizin bundan kazançlı çıktığını da göreceğiz. Yani bu konuda en ufak bir endişe söz konusu değil.
Zengezur Geçişi, Azerbaycan için yalnızca Nahçıvan ile kara bağlantısı değil, aynı zamanda Türkiye üzerinden Türk dünyasına uzanan yeni bir entegrasyon hattıdır. Bu geçişin kısa sürede açılması, Kafkasya'daki ulaşım ve enerji altyapısını da güçlendirecektir. Komşumuz İran'ın da bölgemizde huzura, barışa, kalkınmaya hizmet edecek bu adımlara destek vermesini bekliyoruz. Bu 'kazan-kazan' ikliminden onların da faydalanmasını, doğrusu isteriz. Atılan her adım, açılan her kapı, koridor, ekonomik kazanç sağlayacağı gibi, zamanla ülkeleri birbirine daha çok yakınlaştıracaktır.'
- 'İstanbul Barışı Süreci inşallah yeniden başlayacak'
Bir gazetecinin, 'Rusya-Ukrayna Savaşı'nın başından bu yana Türkiye, kalıcı ateşkesin sağlanması noktasında yoğun bir diplomasi trafiği yürütüyor. En son 16 Mayıs'ta taraflar bir kez daha müzakere masasına oturdu. Yeni süreci nasıl görüyorsunuz? Barış ne kadar uzak?' sorusu üzerine Erdoğan, şunları kaydetti:
'Rusya-Ukrayna Savaşı yalnızca iki ülke arasında değil, küresel aktörlerin de dahil olduğu çok katmanlı bir krize dönüştü. Biliyorsunuz Dışişleri Bakanımız Hakan Fidan Rusya'daydı. Moskova'da yaptığı görüşmeler neticesinde bugün Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov bir açıklama yaptı. Lavrov, 'Rusya ve Ukrayna arasında ikinci tur görüşmelerin İstanbul'da yapılmasını istediklerini' söyledi. Bu sayede İstanbul Barışı Süreci inşallah yeniden başlayacak. Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov'un bu açıklaması hafife alınmamalı. Bu açıklama bizim barış umudumuzu daha da artırmıştır. Biz, barış için çabalamaya devam ediyoruz, devam edeceğiz. Hem Rusya hem Ukrayna ile de temas halindeyiz. Yakaladığımız ivmeyi bir kalıcı barış fırsatı olarak görüyoruz. Her görüşmemizde bütün muhataplarımıza bu fırsatın kaçırılmaması gerektiğini de hatırlatıyoruz. Kapı aralanmışken, bu kapıyı kapatmayalım diyoruz.
Çözüm yolu daha fazla diyalog, daha fazla diplomasiden geçiyor. Biz, bütün diplomatik gücümüzü ve potansiyelimizi barış için kullanıyoruz. Bölgemizdeki bu büyük yangını söndürmek, hem insani bir görev hem de ülkemizin çıkarınadır. Umarım barış çabalarımız neticesinde arzuladığımız uzlaşmaya da varırız. Yaşanan dört yıllık süreçte tüm dünya şunu görmüş oldu, bu savaş Avrupa'nın güvenlik mimarisini ve özellikle de enerji politikalarını kökten değiştirdi. Avrupa Birliğinin Rusya'ya enerji alanındaki bağımlılığını azaltmak için yeni arayışlara girmesi, Türkiye gibi enerjide transit ülkelerin jeopolitik değerini de artırmıştır.'
- 'Suriye'nin toprak bütünlüğü mutlaka korunmalı'
'PKK terör örgütü silah bırakmaya başladı mı? Bu bağlamda fesih kararından sonra terör örgütünün açıklamalarını ve gelişmeleri nasıl değerlendiriyorsunuz? Yine bu bağlamda SDG-Şam ilişkilerinde gelinen noktayı nasıl değerlendiriyorsunuz?' şeklindeki soruya Cumhurbaşkanı Erdoğan, şu yanıtı verdi:
'Suriye'nin toprak bütünlüğü, üniter yapısı ve milli birliğinin mutlaka korunması lazım. Varılan mutabakatı olumlu karşıladığımızı daha önce ifade etmiştik. Ama görüyoruz ki Suriye Demokratik Güçleri hala oyalama taktiklerine devam ediyor. Bundan vazgeçmeleri şart. Alınan kararların uygulamasını çok yakından takip ediyoruz. Aslolan sözlerin mutabakattaki takvime uygun şekilde hayata geçirilmesidir. Suriye Cumhurbaşkanı Sayın Ahmed Şara ile görüşmelerimiz bu yönde oldu. Terörsüz Türkiye sürecinde hamdolsun sorun, sıkıntı görünmüyor. Gelişmeler güzel, olumlu istikamette devam ediyor. Birkaç çatlak sese rağmen, verilen mesajlar gayet makul, müspet ve yapıcı. Tabii her yeni aşamada umutlarımızla birlikte yükümüz de artmakta.
Arkadaşlarımızın Suriye ile görüşmeleri de devam ediyor. Süreci zehirlemek isteyenlere karşı dikkatliyiz. Onlara fırsat vermeyeceğiz. Çünkü amacımız çok net. Bu amaç, Türkiye'ye yıllarca zaman kaybettiren, en değerli hazinemiz olan insanlarımızı yitirmemize neden olan, Türkiye düşmanlarının ekmeğine yağ süren bu terör sorunundan kurtulmaktır. Bunda bugüne kadar hiç almadığımız mesafeyi şu an itibarıyla katetmiş bulunuyoruz. İnşallah Terörsüz Türkiye hedefimize ulaşacağız. Ne yapıyorsak, ülkemiz Türkiye için yapıyoruz. Ne yapıyorsak, milletimizin huzuru ve selameti için yapıyoruz. Milletimizi rahatsız edecek bir pazarlığın içinde asla olmayız. Biz milletimize güveniyoruz, biz kardeşliğin gücüne güveniyoruz.'
(Sürecek)
