İSTANBUL (AA) - KuzeyDoğa Derneği kurucusu, ekolog ve kuş gözlemcisi Prof. Dr. Çağan Şekercioğlu, Anadolu Ajansı (AA) tarafından hazırlanan 'Gözcü: Çağan Şekercioğlu ile Kuşların Serüveni' etkinliğine konuk oldu.
AA Akademi koordinasyonunda, AA Çevre ve Tarım Haberleri Müdürü Hale Aydoğmuş moderatörlüğünde İstanbul Ofisi'nde düzenlenen etkinliğe, KuzeyDoğa Derneği kurucusu Prof. Dr. Çağan Şekercioğlu, AA çalışanları ve davetliler katıldı.
Etkinlikte, kuşların göç yolları, tür çeşitliliği, iklim değişikliğinin kuşlar üzerindeki etkileri ve doğa koruma çalışmaları ile Türkiye'nin zengin kuş popülasyonu ve doğa gözlemciliğinin ekosistem bilincine katkısı gibi konular ele alındı.
Aynı zamanda Koç ve Utah üniversiteleri öğretim üyesi olan ve geçen günlerde dünyanın en kapsamlı kuş veri tabanını yayımlayan Şekercioğlu, bu çalışmaların bir parçası olarak henüz görmediği kuşları gözlemlemek için arazide çalışmalarını sürdürdüğünü söyledi.
Dünyada var olan 11 bin 100 kuş türünden şu ana kadar 9 bin 402'sini gözlemlediğini belirten Şekercioğlu, bir sonraki seyahatinin farklı endemik kuş türlerine ev sahipliği yapan Endonezya'daki Banda Denizi'ne olacağını aktardı.
Doğa ve hayvan sevgisinin küçük yaşlara dayandığını ve sokakta gördüğü kertenkele, kirpi, kaplumbağa gibi hayvanları eve götürerek onları beslemeye ve korumaya çalıştığını anlatan Şekercioğlu, bu sevgiyi eğitim hayatına aktararak kendisine bu yönde bir kariyer çizdiğini dile getirdi.
- KuzeyDoğa Derneğinin faaliyet alanı
Kars'ta 2007'de kurduğu KuzeyDoğa Derneğinin Türkiye'de en çok arazi ve ekolojik araştırma odaklı çalışan dernek olduğunu kaydeden Şekercioğlu, şunları kaydetti:
'Bizim odaklarımız doğa koruma, bilimsel araştırma, ekoturizm ve doğa eğitimi. Genel olarak kuş halkalama, kuş sayımları ve uydu vericisiyle kuşların takibi. Boz ayı, kurt ve vaşakların Türkiye'deki en kapsamlı uydu takip projesini, korunan alanların sürekli takibini, sulak alanlarda kuş gözlemlerini, Sarıkamış ormanı ve diğer ormanlarda fotokapanlarla memelilerin takibini yapıyoruz. Alan koruma burada da tabii Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü sayesinde bunlar mümkün oluyor. Çünkü biz önerilerde bulunuyoruz, beraber çalışıyoruz, verilerimizi paylaşıyoruz.'
Yaban hayatıyla ilgili bilgi ve birikimin gençlere aktarılması için çeşitli eğitimler verdiklerinden bahseden Şekercioğlu, ayrıca 200 bine yakın kuş halkaladıklarını, şimdiye kadar 23 türden 181 kuşa uydu vericisi taktıklarını bildirdi.
Sadece kuşlarla değil, memelilerle ilgili de çalışmalar yürüttüklerine değinen Şekercioğlu, şöyle devam etti:
'Dünyanın ilk bilinen göçmen boz ayılarını Sarıkamış'ta keşfettik. Bu boz ayılar Sarıkamış'ta ürüyor ve kışlıyorlar. Ama boz ayıların bir kısmı, yaklaşık yüzde 40'ı kış uykusuna yatmadan ağustos aylarında Sarıkamış'tan Şavşat'a, Karadeniz'in yağmur alan, öbür tarafındaki daha ılıman iklim yağmur ormanlarına gidip orada meşe palamutları ve orman altı meyveleriyle beslenip sonra geri geliyor ve yağ depoladıktan sonra Sarıkamış'ta kış uykusuna yatıyor. Bazı ayıların göç mesafesi 250 kilometre. Bunun bir sebebi Sarıkamış ormanlarının yeterince besine sahip olmaması. İşte bu da işin doğa koruma kısmı.'
- 'Ayı gibi tehlikeli hayvanlara yiyecek verilmemesi gerekiyor'
Son günlerde boz ayıların insanlara saldırdığına dair çıkan haberleri değerlendiren Şekercioğlu, boz ayı saldırılarının bir numaralı faktörünün korunan alanların etrafındaki nüfus ve yerleşim yoğunluğu olduğunu belirtti.
Şekercioğlu, ayı gibi tehlikeli hayvanlara yiyecek verilmemesi gerektiği uyarısında bulundu.
Türkiye'de, Avrupa ve Amerika'ya kıyasla insanların binlerce yıldır kurtlar dahil birçok yaban hayvanıyla uyum içinde yaşadığına dikkati çeken Şekercioğlu, Türkiye'de hiçbir zaman bütün kurtların yok edilmesine yönelik bir çalışma yapılmadığının altını çizdi.
Kariyerinin temelini oluşturan ve dünyadaki tüm kuş türlerini kapsayan kuş veri tabanını bu ay yayımladığını hatırlatan Şekercioğlu, en büyük ilginin Türkiye'den geldiğini de sözlerine ekledi.
- 'İnsanlara en çok ilham veren canlı grubu kuşlar olmuştur'
İnsanların en çok ilgi duyduğu canlıların başında kuşların geldiği bilgisini paylaşan Şekercioğlu, şöyle devam etti:
'İnsanlara tarih boyunca en çok ilham veren canlı grubu kuşlar olmuştur. Bakın bazı ülkelerin sembolü kartal. Bunun zaten objektif birkaç sebebi var. Bunlardan biri kuşları birçok ekosistemde, her ekosistemde görebiliyorsunuz. Kutup sumrusu sürekli yazı yaşıyor. Nasıl yaşıyor? Kuzey Kutup yazını 3 ay Kuzey Kutbu'nda geçiriyor sonra dünyanın en büyük göçünü yapıp bir kuş, tek başına yılda 80 bin kilometreden fazla uçup bütün okyanusları geçip Güney Kutbu'nun yazını yaşıyor. Yani dünyada başka bunu yapabilen hiçbir canlı yok.'
İstanbul'un, küresel çapta 17. yüzyıldan beri dünyanın en önemli göç noktalarından biri olduğuna işaret eden Şekercioğlu, Kuzey Ormanlarının çok iyi korunması gerektiğini vurguladı.
Şekercioğlu, kedi ve köpeklerin sokakta kontrolsüz şekilde çoğalmasının önüne geçilmesi için barınaklardan hayvan sahiplenilmesini tavsiye etti.
