TBMM (AA) - Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, 'Yürüttüğümüz çalışmalarla bugün kadınların iş gücüne katılım oranını yüzde 35,7'ye, kadın istihdam oranını ise yüzde 31,8'e yükselttik.' dedi.
Göktaş, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda Bakanlığının 2026 yılı bütçesine ilişkin sunum yaptı.
Son 23 yılda hayata geçirilen politikalarla kadınların her alanda daha etkili şekilde yer almasının önünü açtıklarını belirten Göktaş, Kadının Güçlenmesi Strateji Belgesi ve Eylem Planı ile bu kazanımları kalıcı hale getirecek faaliyetler yürüttüklerini dile getirdi.
8 Mart'ta yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Genelgesiyle Koordinasyon Kurulları oluşturduklarını anımsatan Göktaş, bu kurullarla politikaların yerelde daha etkin uygulanmasını sağladıklarını, kurumlar arası işbirliğini artırdıklarını ifade etti.
Kadınların ekonomide öncü bir güç olmasını sürdürülebilir kalkınmanın temel koşulu olarak gördüklerine dikkati çeken Göktaş, 'Yürüttüğümüz çalışmalarla bugün, kadınların iş gücüne katılım oranını yüzde 35,7'ye, kadın istihdam oranını ise yüzde 31,8'e yükselttik.' diye konuştu.
Kadın girişimcileri destekleyen projelere ilişkin örnekler veren Göktaş, 'kadingirisimci.gov.tr' platformuyla tüm destek ve teşvikleri bir araya getirdiklerini, yedi bölgede 'Yükselen Kadınlar: Kendi İşim, Benim İzim' programını başlattıklarını, 'Kadınlar için Enerji Okulu'nu hayata geçirdiklerini, kadınların turizmde varlığını ve gücünü artırdıklarını, kadın kooperatiflerini üretimden pazarlamaya her aşamada desteklediklerini anlattı.
Bu süreçte 1319 kadın kooperatifinin kurulmasına destek olduklarını belirten Göktaş, 7 bin 352 kadın girişimcinin e-ticaret yoluyla satış yapmalarını sağladıklarını vurguladı.
Bakan Göktaş, bilim ve teknoloji alanında kadınların etkin bir şekilde var olmasını, Türkiye'nin geleceği açısından en büyük güvence olarak gördüklerinin altını çizerek, şunları kaydetti:
'Kadınların ve kız çocuklarının yeşil ekonomi, teknoloji ve dijital dönüşümde yeni beceriler kazanarak bugünün ve yarının liderleri olmaları için çalışmalar yürütüyoruz. Türkiye'nin Mühendis Kızları Projesi ile 1546 kız öğrenciye burs, staj ve mentorluk desteği sağladık. Geleceğini Kuran Genç Kadınlar Projesi ile eğitimde veya istihdamda yer almayan 4 bin 500'e yakın genç kadına ulaştık. Onlara mesleki eğitim, psikososyal destek ve dijital fırsatlara erişim imkanı sunduk, girişimcilik potansiyellerini güçlendirmek amacıyla çalışmalar yürüttük. Kadınlara Yönelik Yapay Zeka ve Veri Bilimi Geliştirme Programı ile kadınların bu alanda daha fazla temsil edilmelerine destek oluyoruz.'
- 'Araştırmada, dijital şiddet ve ısrarlı takibe ilişkin ilk kez kapsamlı veriler elde ettik'
Kadına yönelik şiddete karşı mücadeleyi sıfır tolerans ilkesi doğrultusunda sürdürdüklerini anlatan Göktaş, şiddetin önlenmesi, mağdurların korunması, faillerin cezalandırılması için bütüncül ve kararlı bir mücadele yürüttüklerini vurguladı.
Bu mücadeleyi her zaman siyaset üstü bir anlayışla ele aldıklarının altını çizen Göktaş, '6284 Sayılı Kanun ve ilgili düzenlemelerle, şiddetle mücadelede, dünyada eşi benzeri olmayan güçlü bir yasal altyapı oluşturduk. Türk Ceza Kanunu'nda yapılan değişikliklerle şiddet eylemlerine yönelik caydırıcı mekanizmaları daha da artırdık. 81 ilde avukatlarımızla her türlü şiddet, tehdit, istismar, ısrarlı takip vakaları ve iddiaları büyük bir titizlikle takip ediyoruz. Mağdurların korunması ve faillerin en ağır şekilde ceza alması için açılan davalara hukuk hizmetlerimizle müdahil oluyoruz.' ifadelerini kullandı.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Göktaş, bu süreçte beşer yıllık dönemlerle uygulamaya konulan 4 Ulusal Eylem Planı'nın kendileri için önemli bir yol haritası olduğunu vurgulayarak, sözlerini şöyle sürdürdü:
'Beşinci Eylem Planımızı 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü'nde açıklayacağız. Bunun yanı sıra 10 yıl aradan sonra 'Türkiye'de Kadına Yönelik Şiddet Araştırması'nı 18 bin 275 kadınla yapılan görüşmeyle tamamladık. Araştırmada, dijital şiddet ve ısrarlı takibe ilişkin ilk kez kapsamlı veriler elde ettik. Yeni Eylem Planımızı da dijital şiddet dahil olmak üzere, kadınların bugün karşılaştığı tehditlere ve geleceğin risklerine yanıt verecek biçimde hazırlıyoruz. Öte yandan, şiddet mağdurlarının iyilik halini güçlendirmek amacıyla şiddetin kaynağına inen yeni bir destek modeli geliştiriyoruz. Bu modelle, şiddet uygulayanlara yönelik psikososyal müdahaleyle, faili de odağa alarak şiddet döngüsünü kırmayı hedefliyoruz.'
- 'OECD'nin eşitlik temelli bütçeleme uygulayan 23 ülkesinden biri olduk'
Kadına yönelik şiddetle mücadeleyi merkezde ve yerelde oluşturdukları Koordinasyon Kurullarıyla en üst düzeyde sürdürdüklerini vurgulayan Göktaş, Adalet, İçişleri ve Sağlık bakanlıkları arasında kurdukları veri entegrasyon sistemleriyle şiddetle mücadelede teknoloji altyapısını sağlamlaştırdıklarını anlattı.
ALO 183, KADES ve elektronik kelepçe uygulaması ile şiddet vakalarına müdahale mekanizmalarını güçlendirdiklerini belirten Göktaş, 81 ilde faaliyet gösteren Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi (ŞÖNİM) sayısını 86'ya çıkardıklarını, 432 Sosyal Hizmet Merkezinde Şiddetle Mücadele İrtibat Noktaları kurduklarını ifade etti.
Göktaş, Bakanlığına bağlı 112 kadın konukevi ile şiddet mağduru kadınlara ve çocuklara hizmet verdiklerini dile getirerek, Adıyaman, Hatay, İstanbul ve Kocaeli'nde 4 yeni kadın konukevi daha inşa edeceklerini bildirdi.
Bütçede kadınlar için ayrılan miktara ilişkin bilgi veren Göktaş, şunları kaydetti:
'2026 yılı bütçemizde evde bakım, SED, koruyucu aile, doğum yardımları, eşi vefat eden, engelli ve 65 yaş üstü kadınlara verilen destekler, ADEM ve SODAM projeleri, genel sağlık sigortası primleriyle birlikte kadınlar için ayrılan toplam tutar 287 milyar 36 milyon liradır. Bakanlığımız bütçesinin yüzde 53'ünü kadınlara ayırdık. Nitekim son dönemde planlama ve bütçeleme süreçlerinde kadın-erkek fırsat eşitliğini öncelikli hale getirecek adımlar da attık. Merkezi yönetim bütçesinde yer alan programlarda ilgili gösterge sayısı 2022'de 39 iken, 2025 bütçesinde bu sayıyı 60'a yükselttik. Böylece OECD'nin eşitlik temelli bütçeleme uygulayan 23 ülkesinden biri olduk.'
- Şehit yakını, gazi ve gazi yakınları için kamuda 51 bin 947 atama gerçekleştirildi
Bakan Göktaş, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ortaya koyduğu 'Terörsüz Türkiye' vizyonuyla güçlü ve müreffeh bir Türkiye'nin inşasına vurgu yaparak, 'Terörsüz Türkiye hedefi, sadece güvenlik meselesi değil, ülkemizde huzurun, istikrarın ve milli birliğin de ortak davasıdır. Bu davanın esas mimarları, vatanımızı canları pahasına koruyan şehitlerimiz ve fedakar gazilerimizdir.' dedi.
Terörsüz Türkiye Kardeşlik Sofraları vesilesiyle ülkenin dört bir yanında şehit yakınları ve gazilerle bir araya geldiklerini belirten Göktaş, yaptıkları düzenlemelerle şehit yakını, gazi ve gazi yakınları için kamuda istihdam hakkını genişleterek 51 bin 947 atama gerçekleştirdiklerini ifade etti.
Barınmadan istihdama, rehabilitasyondan sosyal konutlara kadar her alanda öncelik tanıdıklarını ve vefalarını bir sosyal politika kültürüne dönüştürdüklerinin altını çizen Göktaş, TOKİ'nin Yüzyılın Konut Projesi'nde, engelli vatandaşlar ve gençlerin yanı sıra şehit yakını ve gaziler için ayrı bir kontenjan ayrıldığını anımsattı.
Göktaş, Sağlık Bakanlığı ile kurdukları işbirliğiyle, şehit yakını ve gazilerin Merkezi Hekim Randevu Sisteminde öncelikli randevu almalarını sağladıklarını, bu yıl Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı işbirliğiyle ilk kez evsel doğal gaz faturalarında yüzde 50 indirim uygulamasını hayata geçirdiklerini ve özel öğretim kurumlarında şehit ve gazi çocukları için yemek, pansiyon, kitap, kırtasiye ve ilave ücretleri de kaldırdıklarını bildirdi.
- ''Biz büyük bir aileyiz' anlayışıyla çalışmaya devam edeceğiz'
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Göktaş, büyüyen ve gelişen Türkiye'nin artan refahını sosyal yardımlar aracılığıyla vatandaşlara ulaştırdıklarını dile getirerek, 'Dünya Bankası ve Avrupa Konseyi tarafından iyi uygulama örneği olarak gösterilen Bütünleşik Sosyal Yardım Bilgi Sistemiyle tüm süreçleri veriye dayalı ve etkin biçimde yönetiyoruz. Türkiye'nin dört bir yanında görev yapan 1003 Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfıyla devletimizin şefkat elini vatandaşlarımıza uzatıyoruz. Sosyal yardımdan faydalananların yüzde 83,2'si engellilik, yaşlılık, hastalık veya bakım nedeniyle çalışamayacak durumda olan kişilerden oluşuyor.' şeklinde konuştu.
Ulusal Vefa Programı ile 128 bin 80 yaşlının temel ihtiyaçlarını evlerinde karşıladıklarını anlatan Göktaş, e-Ailem, Yeni Sosyal Ödeme Sistemi ve Aile Kart uygulamalarıyla sosyal yardımlara erişimi daha etkin, hızlı ve şeffaf hale getirdiklerini, sosyal yardım modelinin uluslararası alanda takdir gören ve 22 ülke tarafından örnek alınan bir model haline geldiğini vurguladı.
Türkiye'nin insani duruşunu ve sosyal adalet vizyonunu dünyaya yansıttıklarını anlatan Göktaş, bu kapsamda uluslararası platformlarda aktif rol aldıklarını, aile, kadın, çocuk, engelli ve yaşlı politikalarında iyi uygulama örneklerini paylaşarak işbirliklerini güçlendirdiklerini dile getirdi.
Uluslararası alandaki temas ve çalışmalarla Türkiye'nin aile diplomasisini dünya gündemine taşıdıklarını ifade eden Göktaş, Türkiye'nin bu alanda etkisini güçlendiren bir ülke konumuna geldiğini kaydetti. Göktaş, bu yıl düzenlenen ve 26 ülkeden katılımcının yer aldığı Uluslararası Aile Forumu'nun aileyi merkeze alan küresel işbirliğinin en güçlü platformlarından birine dönüştüğünün altını çizdi.
Kadın hakları alanındaki gelişmeleri uluslararası düzeyde yakından takip ettiklerine ve küresel gündemlere aktif katkı sağladıklarına dikkati çeken Göktaş, 2026'nın Haziran ayında, 60'tan fazla ülkeden 1000'in üzerinde kadın liderin, kamu-özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerinin bir araya geleceği Küresel Kadınlar Zirvesine ev sahipliği yapacaklarını ifade etti.
Bakan Göktaş, bunun yanı sıra bölgesel eşitsizlikler ve adaletsizliklerin derinleştiğine dikkati çektiklerini, özellikle İsrail'in zulmü altındaki Filistinli kadın ve çocukların sesi olduklarını vurguladı.
2025'te 47 farklı ülkeden bakanlar ve uluslararası kuruluşlarla yapılan 69 temasla mevcut işbirliklerini derinleştirdiklerini, yeni ortaklıkların da temelini attıklarını belirten Göktaş, 'Bu görüşmeler sonucunda sadece bu yıl 8 yeni mutabakat zaptı ve 3 faaliyet planı imzaladık. Göreve geldiğimizden bugüne 18 ülkeyle 19 mutabakat zaptı ve 4 faaliyet planını hayata geçirmiş olduk.' dedi.
Göktaş, Bakanlığının 2026 yılı bütçe verilerini sıralayarak, ''Biz büyük bir aileyiz' anlayışıyla, ülkemizin birliği, refahı ve sosyal adaletini güçlendirmek için çalışmaya devam edeceğiz. Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan'ın ortaya koyduğu Türkiye Yüzyılı vizyonu doğrultusunda hizmetlerimizi, toplumun tüm kesimlerine hızlı ve etkin biçimde ulaştırmayı sürdüreceğiz.' ifadelerini kullandı.
(Bitti)
