İSTANBUL (AA) - Türkiye'nin Kahire Büyükelçisi Salih Mutlu Şen, 20 Haziran Dünya Mülteciler Günü dolayısıyla basın mensuplarına yaptığı açıklamada, mülteci meselesinde yükün uluslararası toplum tarafından adil bir şekilde paylaşılmadığını belirterek, 'Uluslararası, bölgesel ve ikili işbirliği, adil bir sorumluluk ve yük paylaşımı için anahtardır.' dedi.
Büyükelçi Şen, uluslararası toplumun küresel insani krizler karşısında sorumluluklarını yerine getirmesinin esas olduğunu vurgulayarak, dünyanın en büyük ve en vahim mülteci meselesinin, Filistinlilerin 1948 ve 1967 yıllarında vatanlarından sürülmeleriyle ortaya çıktığını söyledi.
Filistinli mültecilerin durumuna dikkati çeken Şen, 5 milyon Filistinli mülteciden 1,5 milyonunun hâlen Ürdün, Lübnan, Suriye, Gazze Şeridi ve Doğu Kudüs dahil olmak üzere Batı Şeria'daki 58 mülteci kampında yaşadığını hatırlattı.
Filistinli mültecilerin geri dönüş hakkının ortadan kaldırılamayacağını vurgulayan Şen, 'Başkenti Kudüs olan, bağımsız ve egemen Filistin devleti altında Filistinli mülteciler yurtlarına geri dönmelidir.' ifadelerini kullandı.
Türkiye ve Mısır'ın içinde bulunduğu coğrafya başta olmak üzere dünyanın farklı bölgelerinde insanların terör, çatışma, iç savaş, ekonomik zorluklar, açlık ve kıtlık gibi sebeplerle göçe zorlandığını belirten Şen, mültecilerin ve yerinden edilmiş kişilerin sayısının son 10 yılda 60 milyondan 122,1 milyona yükseldiğini söyledi.
Gazze'de yaşananlara da değinen Şen, 'Gazze'deki durum, insanlık vicdanını ve değerlerini derinden yaralıyor. Sivillerin yerlerinden edilmesi, on binlerce kişinin katledilmesi uluslararası insani hukukun temellerini sarsıyor.' dedi.
Filistin halkının kalıcı barış, özgürlük ve adalet arayışına Türkiye'nin kararlı destek verdiğini ifade eden Şen, Gazze'deki zorla yerinden edilmeye karşı olduklarını ve Mısır'ın bu konudaki duruşunu desteklediklerini belirtti. Şen, 'Mısır'ın Gazze Planı, İslam dünyasının ve birçok ülkenin benimsediği bir vizyondur.' dedi.
Büyükelçi Şen, Ortadoğu'da kalıcı barış, güvenlik ve istikrarın, Filistin sorununa tarihi adalet ve hukuk çerçevesinde iki devletle çözüm zemininde ulaşılabileceğini, Filistinli mültecilerin yurtlarına geri dönüş hakkının bu çözümün bir parçası olduğunu vurguladı.
Türkiye'nin yaklaşık 2,9 milyon mülteciye ev sahipliği yaptığını, bunların 2,7 milyonunun Suriye vatandaşı olduğunu belirten Şen, Türkiye'nin bölgedeki ülkelere kıyasla çok daha büyük bir göç baskısı altında olduğunu söyledi. Son gelişmeler ışığında, Türkiye'den gönüllü geri dönüşlerin arttığını kaydeden Şen, 'Sadece son altı ayda 273 binden fazla Suriyeli vatandaş gönüllü olarak ülkelerine geri döndü.' diye konuştu.
Büyükelçi Şen, 'Türkiye, zorla geri göndermeme ilkesine bağlı kalmaya devam ediyor. Tüm geri dönüşler gönüllü, güvenli ve onurlu şekilde gerçekleşiyor.' ifadelerini kullandı.
'Öncü göçmen' girişimi kapsamında 30 binden fazla Suriyelinin, nihai karar vermeden önce geldikleri yerleri ziyaret ettiklerini aktaran Şen, bu yaklaşımın Almanya ve Hollanda gibi bazı Avrupa Birliği ülkelerinin de ilgisini çektiğini söyledi.
İnsani ihtiyaçların son on yılda iki katına çıkmasına rağmen, bu ihtiyaçlara ayrılan kaynakların 2015 seviyelerinde kaldığını belirten Büyükelçi Şen, bu durumun Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) dahil pek çok operasyonun etkinliğini sınırlandırdığını ve mültecileri daha da savunmasız bıraktığını ifade etti.
UNHCR verilerine göre yerinden edilenlerin %73'ünün düşük ve orta gelirli ülkelerde, %67'sinin ise komşu ülkelerde kaldığını kaydeden Şen, bu durumun yükün adil paylaşılmadığını açıkça gösterdiğini vurguladı.
BM örgütlerinin bütçe kesintileri nedeniyle Türkiye'deki operasyonlarını küçültmesine rağmen, Türkiye'nin mültecilere sağlık, eğitim ve istihdam gibi temel hizmetleri sunmaya devam ettiğini belirten Şen, uluslararası işbirliğinin adil sorumluluk paylaşımı açısından anahtar rol oynadığını yineledi.
Mültecilerin ve ev sahibi toplumların karşılaştığı büyük zorluklara dikkati çeken Şen, Türkiye'nin BM parametreleri çerçevesinde koruma ve destek sağlamaya kararlı olduğunu söyledi. Şen, Bu bağlamda Mısır gibi dost ve kardeş ülkelerin göçmen ve mülteci krizine karşı üstlendiği sorumlulukları takdirle karşıladıklarını dile getirdi.
UNHCR verilerine göre Mısır'ın 61 ülkeden 941 bin 625 mülteciye ev sahipliği yaptığını belirten Şen, Mısır'ın savaştan kaçan Sudanlılara da en büyük ev sahipliğini yapan ülke olduğunu vurguladı. Şen, Mısır makamlarının ülkede yaklaşık 10 milyon göçmen, mülteci ve sığınmacının bulunduğunu çeşitli vesilelerle dile getirdiğini hatırlattı.
Türkiye'nin göç konusuna sadece güvenlik penceresinden bakmadığını, Mısır'ın da benzer bir yaklaşım sergilediğini belirten Şen, 'Mazlumun imdadına koşmayı, düşenin elinden tutmayı, komşuluk ve insanlık görevimiz olarak telakki ediyoruz.' dedi.
Uluslararası toplumun artan insani krizler karşısında sorumluluklarını yerine getirmesinin esas olduğunu vurgulayan Şen, 'Adalet, insan hakları ve uluslararası hukuka dayalı ilkeli bir yaklaşım, dünya çapında zorla yerinden edilme ve mülteci zorluklarına karşı kolektif yanıtımıza rehberlik etmelidir.' diye konuştu.
Büyükelçi Şen, açıklamasının sonunda Dünya Mülteciler Günü'nün küresel bir farkındalık oluşmasına, yeni trajedilerin önüne geçilmesine ve hayatta kalma mücadelesi veren mültecilerin sorunlarının çözümüne vesile olmasını temenni etti.
