ANKARA (AA) - Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Türkiye'nin ABD pazarında yoğun şekilde yer aldığını, bu ülkeye tekstilden otomotive kadar birçok ürün ihraç edildiğini belirterek, 'Uzak ülkeler ve hedef ülkeler stratejilerimiz kapsamında yer alan ABD ile ticaret, yatırım, enerji işbirliğimizi daha yüksek rakamlara yükselteceğiz.' dedi.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Ticaret Merkezleri-Hedef Pazar ABD Zirvesi, TOBB İkiz Kuleler'de düzenlendi.
Burada konuşan Bolat, İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksi verilerine işaret ederek, eylülde 51,7 seviyesinde olan endeksin ekimde 0,7 puan artışla 52,4 seviyesine yükseldiğini söyledi. Bu değerin son 17 ayın en yükseği olduğuna dikkati çeken Bolat, verinin ihracatla ilgili olumlu iklimin devam ettiğinin göstergesi olduğunu dile getirdi.
Bolat, görevi süresince, 22 ay ihracatın aylık artış gösterdiğini, son 30 ayın 17'sinde ise aylık rekorlar kırdıklarını, böylece mal ve hizmet ihracatında işlerin iyiye gittiğini vurguladı. Dünyanın gümrük vergileri ile ticaret savaşlarının yaşandığı, dış talebin zayıf olduğu bir dönemden geçtiğini aktaran Bolat, böyle bir tabloda dahi sanayici ve çiftçilerin ürettiği alın ve akıl teri ürünlerin, 200 kadar ülkeye ihraç edildiğini anlattı.
Eylül ayına ilişkin sanayi üretim endeksi verilerine değinen Bolat, 'Eylül itibarıyla, aylıkta bir yıl öncesinin eylülüne kıyasla, yüzde 2,9 bir artış oldu. Burada yüksek teknoloji üretimin yıllık katkısı, yüzde 29 artış. Türkiye artık orta-yüksek ve yüksek teknolojili ürün üretiminde ve ihracatında, dev adımlarla ilerliyor. Nitekim orta-yüksek ve yüksek teknolojili ürün ihracatımızın toplam ihracattaki payı, 2002'de yüzde 30 iken şu anda yüzde 42,8'e yükseldi. Artık elektronik, savunma sanayisi, makine ve teknolojisi yüksek ürünlerde ilerliyoruz. Bu da ihracatımıza, üretimimize yansıyor. Türkiye'de sanayide üçüncü çeyrekte, yüzde 5,1'lik bir artış var. Bu da ihracata, olumlu yansıyor. İhracattaki artış da sanayi üretimini olumlu etkiliyor ve sanayi, ihracatın lokomotifi pozisyonunu giderek güçlendiriyor.' diye konuştu.
- 'Kısa vadeli alıcı kredileri de destek kapsamına alındı'
Bolat, Resmi Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı'yla, ihracata iki destek mekanizmasının da yürürlüğe girdiğini ifade ederek, artık alıcı kredilerinde orta ve uzun vadeli kredilerin yanında, kısa vadeli alıcı kredilerinin de destek kapsamına alındığını anımsattı. Böylece yurt dışında müteahhitlik projeleri kapsamında ihraç edilen yatırım mallarına da finansman maliyetinde destek verileceğini bildiren Bolat, ikinci bir destekte, ihracat konsorsiyumlarının harcamalarına, yurt dışı birim kiralama, kurulum ve konsept mimari çalışma giderleri, depolama hizmetlerine ilişkin giderlerin de destek kapsamına alındığını ve ihracat konsorsiyumlarının hedef pazarlar için 5 yıl süreyle destekleneceğini kaydetti.
Günlük reeskont kredi limitinin ise 4,5 milyar liraya çıkarıldığına değinen Bolat, ticari piyasa maliyetlerinin yarısı nispetinde bir rakamla bu finansman desteklerinin verildiğini, bunun 1,5 milyar liralık günlük limitinin ise sadece tekstil, giyim, deri, mobilya gibi emek yoğun sektörlere tahsis edildiğini söyledi. Türk Eximbank'ın sermayesinin ise son artırımla, 88 milyar liraya yükseltildiğini belirten Bolat, ABD pazarının önemine işaret etti. ABD'nin ihracatta, Türkiye'nin ikinci en büyük ticaret ortağı haline geldiğini aktaran Bolat, bu ülkenin ithalatta bir numaralı aktör olduğuna dikkati çekti. ABD'nin dış ticaret açığına ilişkin bilgi veren Bolat, Donald Trump'ın göreve geldikten sonra söz konusu açığı toparlamak için alüminyum, çelik ve otomotivde bazı ekstra gümrük vergileri getirdiğini, 2 Nisan'da da dünya ülkelerine gümrük vergilerini dramatik şekilde artırdığını hatırlattı.
Dünyada 2000-2019 arasında ortalama büyümenin yaklaşık yüzde 4, dünya ticaretinde ise yüzde 6 ila 7 olduğuna değinen Bolat, 'Burada lokomotifi ihracatta Çin, ithalatta da ABD başta çekiyordu ama Kovid-19 salgınından bu yana dünyada büyüme oranı ortalaması yüzde 3,1'e geriledi. Dünyada ticaretin büyüme ortalaması, yıllık yüzde 2,9'a geriledi. Artık ekonomik büyümenin lokomotifi, dünya ticareti değil. Bu da işlerin kızıştığını gösteriyor. Pazarlarda artık ekmek aslanın ağzında değil midesinde yani ekmeği oradan çekip alacaksınız. Bütün dünyadan gelen ithalatlara karşı kendi evimizde çok büyük bir mücadele vereceksiniz. İhracat pazarlarınızda bütün dünyadaki rakiplerinizle mücadele edeceksiniz.' ifadelerini kullandı.
Bolat, hükümetin ihracata dayalı büyüme stratejisiyle, Türkiye ekonomisini 22 yılda yüzde 5,4 büyüttüğüne, milli geliri 1,5 trilyon doları aşan bir noktaya taşıdığına işaret etti. Bakanlık bütçesinin yüzde 60'ının, ihracatı arttırma çalışmalarına harcandığına dikkati çeken Bolat, 'Türk Eximbank 53 milyar dolar ihracat finansmanı ve ihracat sigortası desteği veriyor. Türk Ticaret Bankası 75 milyar liralık ihracat reeskont kredisi veriyor, bu yıl sonuna kadar. İhracatı Geliştirme AŞ (İGE) de 190 milyar liraya yakın şu ana kadar kefalet desteği sağladı.' değerlendirmesinde bulundu.
- 'ABD ile karşılıklı ticaretimizde önümüzdeki yıl 40 milyar doları aşacağız'
ABD Başkanı Donald Trump'ın 2017-2021 arasındaki ilk döneminde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ortak hedeflerinin yıllık 100 milyar dolar karşılıklı ticarete ulaşmak olduğunu hatırlatan Bolat, anılan dönemde iki ülke arasındaki dış ticaretinin 19-20 milyar dolar seviyesinde bulunduğunu ve bu rakamın Rusya-Ukrayna Savaşı'nın etkisiyle artan enerji fiyatları nedeniyle 38 milyar dolara kadar yükseldiğini belirtti. Türkiye'nin, ABD'den sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) aldığını aktaran Bolat, 'Bu anlamda karşılıklı ticaretimiz, geçen yıl 35 milyar doları geçtik. Bu yıl da gidişat şimdilik 37-38 milyar dolar civarını gösteriyor ancak LNG ticaretinde yapılan yeni anlaşmalarla önümüzdeki yıl 40 milyar doları aşacağız.' dedi.
Bolat, Türkiye'nin ABD'ye ihracatının geçen yıl 16,5 milyar dolar, ithalatının da 18,8 milyar dolar seviyesinde olduğunu, yaklaşık 2,5 milyar dolarlık bir dış ticaret açığının bulunduğunu dile getirdi. Söz konusu rakamın, ABD'nin Türkiye'ye yönelik gerçekleştirdiği yoğun enerji ve doğal gaz satışı dikkate alındığında tolere edilebilir olduğuna dikkati çeken Bolat, 'Ülke olarak ABD pazarında yoğun şekilde yer alıyoruz, başta mücevherat, tekstil, hazır giyim, makine, gıda, tarım, demir-çelik, otomotiv, yan sanayi gibi ürünlerin ihracatını yapıyoruz. ABD'den ithalatımızda da LNG, hurda-demir, makine, organik kimyasallar, eczacılık ürünleri ve yolcu uçakları yer alıyor. İki ülkenin liderleri de 100 milyar dolar hedefine bağlılar.' diye konuştu.
Söz konusu hedefe doğru koştuklarını, karşılıklı ticarette gelecek yılın ardından 60 milyar dolara doğru yükselişin devam edeceğini belirten Bolat, 2020'den bugüne kadar ABD ile ilgili olarak 24 yurt dışı pazarlama faaliyetini uluslararası rekabetçiliğin geliştirilmesi (UR-GE) kapsamında desteklediklerini ifade ederek şöyle devam etti:
'ABD'de faaliyet gösteren 177 şirket birim kira desteğinden, 119 şirket tanıtım desteğinden, 158 şirket de TURQUALITY desteğinden faydalandı. 41 farklı sektör ve ürün grubuna yönelik 42 tanıtım ve pazarlama kampanyası desteklendi. Bu yıl 283 uluslararası nitelikteki fuarda bireysel katılımlar dahil destek kapsamına alındı. Los Angeles ve New York'a, genel ve sektörel ticaret heyetleri programları düzenlendi. e-İhracatı yönelik desteklerimizi sürdürüyoruz. Bu anlamda, Chicago'da faaliyet gösteren TOBB Ticaret Merkezi de 2020'de kuruldu. 21 Ekim 2022'den bu yana bizim yurt dışı lojistik destek ağları (YLDA) projelerimiz kapsamında destekleniyor.'
- '2 binin üzerinde ABD firması Türkiye'de üretim yapıyor'
Bolat, hizmetler sektöründe de ABD'ye yönelik 2'şer ticaret heyeti ve milli katılım organizasyonun yanı sıra 77 bireysel fuar katılımının desteklendiğini dile getirerek, Türkiye-ABD ilişkilerinin sadece mal, hizmet veya ticaret kapsamında olmadığını, aynı zamanda enerji ve savunma alanlarında da etkileyici rakamların bulunduğunu söyledi. ABD'den Türkiye'ye gelen yaklaşık 15,7 milyar dolar değerinde doğrudan yatırımın olduğunu bildiren Bolat, '2 binin üzerinde ABD firması, Türkiye'de üretim yapıyor, ihracat yapıyor ve istihdam sağlıyor. Türkiye'den de ABD'ye giden, 13,4 milyar dolar doğrudan yatırım var. Bu daha yüksek ölçeklerdeki firmalar, tarafından yapılıyor. Uzak ülkeler ve hedef ülkeler stratejilerimiz kapsamında yer alan ABD ile ticaret, yatırım, enerji işbirliğimizi daha yüksek rakamlara yükselteceğiz.' ifadelerini kullandı.
ABD'nin 2 Nisan'da aldığı tedbirler kapsamında, Türkiye'den yapılan ithalata yönelik uygulanan gümrük vergilerine ilişkin de bilgi veren Bolat, şunları kaydetti:
'Uzak Doğu ülkelerine uygulanan oranlarla mukayese ettiğimizde, Türkiye'ye yönelik gümrük vergilerini biz kötünün iyisi olarak değerlendirdik ama bu çerçevede ülkemizin haklarını ve çıkarlarını koruma konusunda, görüşmeler gerçekleştiriyoruz. ABD'nin Türkiye'den dış ticarette fazla verdiği gerçeğinden hareketle, ABD'den önemli beklentiler içindeyiz. Küresel ekonomik dalgalanmaların arttığı bu dönemde, biz ticaret diplomasisine büyük önem veriyoruz. Göreve geldiğimizden bu yana 155'in üzerinde ülke ticaret bakanlarıyla görüşmelerimiz, toplantılarımız, Karma Ekonomik Komisyonu toplantıları ve imzaladığımız anlaşmalarla ülkemizin dış ticaretteki çıkarlarını koruma konusunda kararlı bir politika izliyoruz.'
Programında sonunda, firmalara çeşitli kategorilerde ödüller verildi. Bu kapsamda İhracatını En Hızlı Geliştiren Üye Ödülü, Nurus'a, e-İhracat Başarı Ödülü Unox Valve, Teknoloji ve İnovasyon Ödülü ise Intecro Robotıcs'e takdim edildi.
