BEYRUT (AA) - ESAT FIRAT - İsrail'in son hava saldırılarında büyük yıkıma uğrayan Lübnan'ın başkenti Beyrut'un güney banliyösü Dahiye yeniden ayağa kalkmayı bekliyor.
İsrail'in Gazze'de yerle bir ettiği yerlerin şimdi yeniden imarı gündemde.
Bununla birlikte geçen yıl sağlanan ateşkese rağmen İsrail'in yıktığı Beyrut'taki binalar hala inşa edilemedi.
Önceki savaşlarda İran'ın, Hizbullah'a mali destek sağlayarak bölgedeki yıkımın yeniden imarını finanse ettiği, ancak mevcut ekonomik koşulları nedeniyle bu kez aynı desteği veremediği yönünde bilgiler aktarılıyor.
İdari olarak Cebel Lübnan vilayetine bağlı olan bölge, Baabda ilçesi sınırlarındaki Haret Hureyk, Burc el-Baracne, Ğubeyri ve el-Mureyce gibi yoğun nüfuslu mahalleleri kapsıyor.
Ağırlıklı olarak Şii Müslüman nüfusun yaşadığı Dahiye bölgesi, Hizbullah'ın siyasi ve toplumsal olarak güçlü olduğu bir merkez olarak öne çıkıyor.
Dahiye, konut alanları, ticaret merkezleri, pazar yerleri ile Filistinli mülteci kampları Burc el-Baracne ve Sabra Şatilla'ya ev sahipliği yapıyor.
Yerel ve uluslararası kaynaklara göre, İsrail saldırılarında hem sivil yerleşimler hem altyapının ağır zarar gördüğü Dahiye'de son çatışmalarda 376 bina tamamen, 278 bina kısmen yıkılırken 94 bin konut hasar aldı.
Okullar, hastaneler, yollar ile elektrik ve su altyapısı büyük zarar gördü. Mühendislik raporları, birçok binanın taşıyıcı sistemlerinde ciddi deformasyon olduğunu ve bazılarının yıkılma riski taşıdığını ortaya koyuyor.
Bölge halkı uluslararası yardım ve yeniden inşa desteği beklerken, Lübnan hükümeti hasar tespiti çalışmalarını sürdürüyor. Hasarın mali boyutunun yüzlerce milyon doları aştığı tahmin ediliyor.
- Yeniden imar beklentisi
Dahiye Bölgesi Belediyeler Birliği Başkanı Muhammed Şefik Durğam, AA muhabirine bölgedeki durumu anlattı.
Durğam, “Dahiye bölgesinde yaklaşık 800 bin kişi yaşıyor ve bölge iki Filistinli mülteci kampına ile çok sayıda Suriyeliye ev sahipliği yapıyor. Tamamen sivil bir yerleşim alanı olmasına rağmen İsrail tarafından 'askeri bölge' olarak nitelendirildi ve hedef alındı.' bilgisini verdi.
İsrail saldırılarında Dahiye'de 376 binanın tamamen yıkıldığını, 278 binanın kısmen yıkıldığını ve 94 bin konutun hasar gördüğünü vurgulayan Durğam, altyapının kısmen onarıldığını, bazı binaların hâlâ tamamen, bazılarının ise kısmen yıkık durumda olduğunu kaydetti.
Durğam, “(Hizbullah'ın eski liderleri) Hasan Nasrallah ve Haşim Safiyyuddin'in hedef alındığı noktaların çevresindeki bazı önemli alanları restore ettik.” dedi.
Dahiye'nin yeniden inşasında Lübnan devletinin katkısının sınırlı olduğunu savunan Durğam, “Devlet, ne yeniden inşa sürecine ne de halkın evlerine dönmesine katkıda bulundu. Tüm çalışmalar belediyeler, birliğimiz ve siyasi aktörler aracılığıyla yürütülüyor. Devletin bütçe ayırması önerildi, ancak henüz uygulanmadı.”
Durğam, “Dahiye'nin altyapı, temel malzemeler, fenol ve zarar gören kamu tesislerinin onarımı gibi acil desteğe ihtiyaç duyduğunu” belirterek, şunları kaydetti:
“Sivil savunma, acil durum merkezleri, itfaiye ve ambulans araçları, devlet binaları, sağlık ve belediye tesisleri ile kritik insan kaynağı gerekiyor.
Birleşmiş Milletler siyasi ajandası nedeniyle bir destek sunmazken, Uluslararası Kızılhaç ve UNICEF temel malzeme alanında yardım sağladı. Ancak tüm kayıplara rağmen Dahiye'yi eskisinden daha güzel bir şekilde yeniden inşa edeceğiz.”
İsrail-Hizbullah savaşı
Lübnan'da silahın devletin elinde toplanması yönünde alınan karara karşı Hizbullah, İsrail'in Lübnan topraklarına yönelik saldırılarına ve işgaline son vermesi şartı dışında silah bırakmayı reddediyor.
İsrail, 8 Ekim 2023'te Lübnan'a saldırı başlatmış, saldırılar Eylül 2024'te tam anlamıyla savaşa dönüşmüştü.
Resmi verilere göre çatışmalarda 4 binden fazla kişi hayatını kaybetti, yaklaşık 17 bin kişi yaralandı.
Kasım 2024'te varılan ateşkese rağmen, İsrail ordusu anlaşmayı 4 bin 500'den fazla ihlal etti ve yüzlerce sivilin ölümüne veya yaralanmasına yol açtı.
İsrail, savaş sırasında ele geçirdiği beş Lübnan tepesini hâlen işgal ediyor.
Dahiye'ye yönelik 27 Eylül - 27 Kasım tarihleri arasındaki yoğun bombardımanda, Hizbullah'ın iki genel sekreteri Hasan Nasrallah ile kuzeni Haşim Safiyyuddin hedef alınarak hayatını kaybetti.
