Miletos (Aydın) - Tarihin sayfaları arasında kaybolmuş ancak etkisi günümüze dek süren bir deha: Thales. Günümüzden yaklaşık 2600 yıl önce, Batı felsefesini mitolojinin gölgesinden çıkarıp rasyonel düşüncenin ışığına taşıyan Miletoslu Thales, "İlk Filozof" unvanını haklı olarak taşımaya devam ediyor.
MÖ 624 ile MÖ 546 yılları arasında yaşamış olan bu büyük düşünür; felsefe, matematik, astronomi ve doğa bilimleri gibi pek çok alanda çığır açan fikirlere imza attı.
Evrenin Kaynağı: Su!
Thales'i çağdaşlarından ayıran en önemli özellik, evrenin başlangıcını (arkhe) dinsel veya mitolojik anlatılarla değil, doğal bir ilke ile açıklamaya çalışmasıdır.
Thales, yaptığı gözlemler ve akıl yürütmeler sonucunda evrendeki her şeyin temel maddesinin su olduğu tezini ortaya attı. Tüm varlıkların sudan geldiğini ve yine suya döneceğini savunan Thales, böylece doğa olaylarını ilk kez akıl yoluyla anlamlandırma çabasını başlattı. Bu yaklaşım, kendisinden sonra gelen tüm filozofların ana gündemi olmuştur.
Astronomi ve Geometriye Eşsiz Katkılar
Thales'in dehası sadece felsefeyle sınırlı kalmadı. Bilim dünyasına yaptığı katkılar da onun ne kadar ileri görüşlü bir bilim insanı olduğunu gösteriyor:
-
Güneş Tutulması Tahmini: Tarihi rivayetlere göre Thales, bir Güneş tutulmasını önceden tahmin edebilen ilk kişilerden biridir. Bu durum, onun astronomi alanındaki derin bilgisinin kanıtıdır.
-
Thales Teoremi: Geometriye temel teşkil eden en önemli buluşlarından biri, bir daire içine çizilen ve bir kenarı dairenin çapı olan her üçgenin dik üçgen olacağını ispatlayan ünlü "Thales Teoremi"dir.
Neden "İlk Filozof"?
Thales, doğa olaylarını tanrıların istekleri yerine doğal süreçlerle açıklama cesaretini göstererek felsefenin ve modern bilimin yolunu açmıştır. Mitolojik düşünce biçimini reddedip yerine akla dayalı bir düşünce sistemini inşa etmesi, Batı felsefe tarihinde bir dönüm noktasıdır.
Milet Okulu olarak bilinen ve sonraki büyük filozofları (Anaksimandros, Anaksimenes) yetiştiren geleneğin öncüsü olan Thales, Aydın topraklarında yeşeren aydınlanma hareketinin ilk ve en parlak yıldızı olmaya devam etmektedir.
